NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
12 - (1725) وحدثني
أبو الطاهر
ويونس بن
عبدالأعلى.
قالا: حدثنا
عبدالله بن
وهب. قال:
أخبرني عمرو
بن الحارث عن
بكر بن سوادة،
عن أبي سالم
الجيشاني، عن
زيد بن خالد
الجهني،
عن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم؛ أنه قال
(من آوى ضالة
فهو ضال، ما
لم يعرفها).
[ش
(من آوى ضالة
فهو ضال، ما
لم يعرفها)
هذا دليل للمذهب
المختار إنه
يلزمه تعريف
اللقطة مطلقا.
سواء أراد
تملكها أو
حفظها على
صاحبها. ويجوز
أن يكون
المراد
بالضالة،
هنا، ضالة
الإبل ونحوها
مما لا يجوز
التقاطها
للتملك. بل
إنما تلتقط
للحفظ على
صاحبها. فيكون
معناه: من
آوى ضالة فهو
ضال، ما لم
يعرفها أبدا
ولا
يتملكها.
والمراد
بالضال، هنا،
المفارق
للصواب].
{12}
Bana Ebû't-Tâhir ile
Yûnus b. Abdilâlâ da rivayet ettiler. (Dedilerki): Bize Abdullah b. Vehb
rivayet etti. (Dediki): Bana Amr b. Haris, Bekir b. Sevâde'den, o da Ebû Salim
El-Ceyşânî'den, o da Zeyd b. Hâlid El-Cühenî'den, o da Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'den naklen haber verdi ki:
«Her kim kayıb bir
hayvanı evine kaparsa onu i'Iân etmedikçe kendisi kayıptır.» buyurmuşlar.
İzah:
Buradaki kayıp
hayvandan deve kasdedilmiş olması mümkündür. Bu takdirde mânâ: «Bir kimse bir
kayıp deveyi evine kapar da ebediyyen i'Iân etmezse kendisi kayıp sayılır.»
demek olur. Kendinin kayıp sayılması: Doğruluktan ayrılması manasınadır.
Hadîs-i şerîf, lukatamn
—ister mülk edinmek isterse sahibine vermek için alınmış olsun— mutlaka i'lân
edilmesi gerektiğine delildir ki, muhtar olan mezhep de budur.
Bu babın bütün
hadîsleri lukatayı almanın ve mal edinmenin hâkimin hükmüne, hükümetin iznine
bağlı olmadığını göstermektedir. Bu cihet ulemâ arasında ittifâkîdir.